آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان

محمد تقی خان پسیان جوان پر شور میهن پرست ایرانی بود. محمد تقی معروف به کلنل پسیان و در سال 1309 هجری شمسی در شهر تبریز متولد شد.

رستم بیگ از جد خاندان پسیان بعد از جدا شدن شهرهای قفقاز از کشور ایران توسط عهد نامه ترکمنچای، به دلیل طاقت نیاوردن در زیر سلطه بیگانگان روس به شهر تبریز مهاجرت نمود. رستم بیگ و پدر محمد تقی خان پسیان روابط نزدیکی با مقامات تبریز به خصوص با میرزا تقی خان امیر کبیر داشتند.

فرزندان رستم بیگ دارای مقام های نظامی بودند و تعدادی از آن ها در جنگ با انگلیس که در شهر انگلیس اتفاق افتاد، کشته شدند. کلنل پسیان به تحصیل علوم و زبان های خارجی در مدرسه لقمانیه پرداخت و محمد تقی در سال 1324 هجری شمسی به تهران سفر کرد و در سن پانزده سالگی به مدرسه نظام تهران وارد شد. با اتمام دوره در مدرسه نظام به درجه سرگردی تغییر رتبه داد و به دلیل موفقیتش در مأموریت همدان مدال طلای نظامی را از وزارت جنگ گرفت. در مدرسه نظام به مدت 5 سال به درجه سلطانی رسید.

ایشان روس ها را در جنگی بنام مصلی شکست داد و شهرتش در تمام مرزهای ایران به گوش مردمان رسید. سرهنگ محمد تقی خان پسیان در سال 1335 هجری شمسی به کشور آلمان رهسپار شد. در سال 1338 هجری شمسی به سمت فرماندهی ژاندارمری خراسان در زمان دولت مشیرالدوله منسوب گردید. آزادی خواهان خراسان در سال 1339 هجری شمسی به رهبری شخصی به نام کلنل برای کسب استقلال ایران قیام کردند.

این قیام از طریق روسای عشایر و با تحریک کردن شخص قوام السلطنه  و توسط سپاهیان دولتی ایران مورد حمله واقع شد. محمد تقی کلنل پسیان در زمان برخورد با  اکراد بجنورد در منطقه جعفر آباد قوچان با نیرنگ به قتل رسید.

در مجاورت آرامگاه نادر شاه و در قسمت شمالی باغ، آرامگاه کلنل محمد تقی خان پسیان دیده می شود. لوح سنگی بر روی آب نصب گردیده است.

سنگ قبر ایشان توسط هوشنگ سیحون طراحی شده است. در سال 1340 هجری عارف قزوینی شاعر بلندآوازه ایرانی برای تشییع جنازه کلنل محمد تقی خان پسیان شعری را سرود. این شاعر در صحنه گراند هتل، ترانه خود را در سال 1301 هجری قمری اجرا نمود.

منبع : نشاط آوران

مسجد جامع نایین اصفهان

تاریخچه : مسجد جامع نایین که یکی از آثار تاریخی شهر اصفهان می باشد. از مساجد بسیار قدیمی ایران بوده و ساختمان آن دارای سبکی جالب است.

یکی از شهرهای استان اصفهان که در مرکز ایران قرار گرفته نایین است. این شهر در منطقه دشت کویر قرار گرفته‌ و آب و هوایی خشک و کویری دارد. در مواجهه با آثار تاریخی شهر نائین، نکته ای جالب که نظر مسافران را به خود جلب می نماید، نزدیکی بناهای تاریخی این شهر به یکدیگر است به عبارت بهتر، بناهای مسکونی در گذشته کاملا نزدیک به ساختمانهای تاریخی شهر قرار داشته اند.

مسجد جامع نایین اصفهان همانند مساجد ایرانی دیگر مختص به چهار ایوان است. در زمان دوره سلجوقی، ساخت مساجد چهار ایوانی شروع شد. مسجد نایین در طی روزگار وضعیت قبلی خود را حفظ نموده است. شباهت های فراوانی از لحاظ معماری با مسجد تاریخانه دامغان دارد.  این اثر تاریخی یکی از نفیس ترین مساجد ایران از لحاظ وجود گچبری های زیبا است. ایوان و گنبد خانه در مسجد جامع نایین دیده نمی شود. فرم ساختار مسجد تقریبا یکنواخت می باشد. مسجد جمعه و مسجد علویان نام های دیگر مسجد نایین است.

به نظر کریستی ویلسون در مقایسه با مسجد تاریخانه دامغان، ستونهای مسجد جامع نائین کوچکتر و دالانها بلندتر و طاقها تیزتر ساخته شده است.

در کتاب مرات البلدان، ساخت این مسجد به فرمان عمر ابن عبدالعزیز هشتمین خلیفه عباسی نسبت داده شده و در همین کتاب، به چند قطعه خشت اشاره شده که اسامی خلفای راشدین روی آنها نوشته شده است. طبق نظر اس فلاندری، محراب این مسجد اصیل ترین نمونه هنر محراب سازی آن دوره به حساب می آید.
آندره گدار رئیس سابق باستان شناسی ایران، ساختمان بنا را متعلق به دوره دیالمه می داند. بنا به تحقیق پروفسور پوپ شرق شناس آمریکایی، مسجد جامع نائین در سال ۳۵۰ هجری ساخته شده است.

بنا بر کاوشهای چند سال اخیر توسط سازمان میراث فرهنگی، ساختمان اولیه مسجد در قرن دوم هجری بنا شده است و در آن زمان، صحن و شبستانهای سه طرف و رواق سمت مقابل قبله به وجود آمده و دیواری از جنس خشت گرداگرد این بخش قرار داشته که بخشهایی از این دیوار هنوز باقیست. قدیمی ترین تاریخ ذکر شده در مسجد روی منبر نوشته شده که مربوط به سال ۷۱۱ هجری است. کتیبه در چوبی مسجد نیز تاریخ سال ۷۸۴ را بر روی خود دارد.

مسجد در گذشته دارای شش ورودی بوده است. در سمت جنوب غربی مسجد، سه ورودی قرار داشته است. هر یک از ورودیها یک پیش طاق کوتاه داشته و به شبستان راه می یابد و دالان و هشتی ندارد. در شمال شرقی صحن مسجد، سردر اصلی آن واقع گردیده و در جنوب شرقی ورودی دیگری واقع است. ورودی های مسجد اولیه در دو طرف ایوان شمال شرقی قرار داشت و با توجه به این مساله، از سمت قبله وارد مسجد می شدند.

این مسجد، صحنی کوچک و چهارضلعی داشته و در سه طرف شرق و غرب و جنوب آن، چهلستون هایی قرار گرفته که ورودی بلند و بازی دارند و به سمت صحن باز می شوند.

چهلستون جنوبی بزرگترین چهلستون بوده و در بخش جنوبی آن، محراب گچ بری مسجد با منبر ارزشمند آن قرار گرفته است.

مهمترین فضای مسجد نایین اصفهان، شبستانهای آن هستند که در سه طرف به شکلی عمیق و در یک طرف با عمق کمتر ساخته شده اند. بزرگترین شبستان که محراب مسجد جامع نایین در وسط آن بنا گردیده در سمت قبله است. تزئینات محراب و منبر مسجد که در نوع خود بهترین هستند، از گچ بری های عالی گل و بوته و خطوط ساده کوفی تشکیل شده اند.

 این تزئینات در کل محراب و هلال طاقنمای اطراف و پشت بغل ها و ستون های گرد کناری به کار رفته است. اما اخیرا کتیبه ای نیز از جنس طلا و لاجورد در پشت گچبری این منطقه کشف شده است.

منبع : نشاط آوران

باغ ایرانی – معرفی کامل

تاریخچه : پاسارگاد شیراز، ارم شیراز، چهل ستون اصفهان، باغ فین کاشان، عباس آباد بهشهر، ماهان کرمان، دولت آباد، پهلوان پور یزد، اکبریه بیرجند نام 9 باغ ایرانی هستند که در فهرست جهانی یونسکو می درخشند.

در اندیشه ایرانی تجلی مردم از طبیعت همواره از احترام و علاقه به طبیعت است. طبیعت نشانه وجود باری است و از تقدس برخوردار است. همان طور که طبیعت مظهر نظم و تعادل است باغ ایرانی هم با طراحی منظم هندسی تجلی متعادل طبیعت را بازآفرینی می کند. باغ مفهوم عرفانی و مذهبی طبیعت را بازتاب می دهد. در باغ آدمی با فضای اطراف در صلح و آشتی است و به همان نسبت که زمین خاکی خشک و بایر در باغ به کمال مقدر خود دست می یابد. آدمی نیز در سایه سار درختان و مرتفع جویبار می آساید تا در زمزمه مرغان بهشتی روح خسته اش تازه شود و مجال فکرت باز آید.

در ایران زمین بنا به شرایط خاص اقلیمی، باغ سازی تحت نظام های ساخت به خصوص نظام آبیاری بوده است. این شرایط مختص عوامل حسی و زیبایی شناختی نقش ویژه ای در ایجاد باغ داشته اند.

هیچ چیز بی موردی در معماری باغ ایرانی وجود ندارد و جلوه ای از زیبایی و کمال را در پی دارد. علت های مادی که در جهت ایجاد عناصر باغ ایرانی  درگیرند مشمول آب، زمین، درختان و گیاهان، معماری، هندسه و مفاهیم و کارکردها در باغ صورت گرفته است. طرح ساختار هندسی باغ ایرانی بسیار دقیق و محاسبه انجام شده است. علت ساخت باغ ایرانی بر مبنای لذت جویی می باشد.

به باغ ایرانی در ادبیات ایران زمین  باغ سرا، پردیس و فردوس می گفتند. باغ ایرانی با سه طراحی منحصر بفرد که شامل وجود مسیر عبور جوی آب، محصور با دیوارهای بلند و قرار گرفتن در داخل عمارت تابستانی است. در مسیر خروجی قنات ها، اولین باغ های ایرانی  شکل گرفتند که نمونه این باغ ها را می توان در شهرهای طبس ، یزد ، گناباد و بیرجند و بسیاری از مناطق کویری مشاهده نمود. بعضی باغات ایرانی به شکل چهارباغ می باشد و آب باغ را در چهار مسیر عبور می دادند  که نمونه آن  چهار باغ اصفهان است.

در باغ های ایرانی برای ایجاد سایه از درختان سایه افکن استفاده می شد. اغلب کنار خیابان های باغ از درختان سرو، کاج، چنار، ارغوان و نارون استفاده می شد.

برای مشاهده بیشتر مناظر زیبای باغ های ایرانی به باغ شاهزاده ماهان، باغ دولت آباد، باغ پهلوان پور مهریز، باغ عباس آباد بهشهر، چهل ستون اصفهان، باغ اکبریه بیرجند، باغ پاسارگاد شیراز، باغ ارم شیراز و باغ فین کاشان  بروید.

بهترین تجسم باغ ایرانی پس از تجسم معمارانه آن، فرش ایرانی است. موضوع اکثر نقش های فرش، باغ است. درذهن مردمان ایران، باغ تمثیلی از قطعه بهشت می باشد که آسایش روح را به ارمغان می آورد.

منبع : نشاط آوران

چالیدره مشهد

اراضی دریاچه چالیدره جزء منابع طبیعی به شمار آمده و هزینه های زیادی اخیرا توسط شهرداری طرقبه و سازمان گردشگری به منظور زیباسازی ارتفاعات اطراف سد شکل گرفته که با ساختن مجتمع توریستی و گردشی چالیدره مشهد محقق به انجام این کار شدند. این مجتمع تفریحی از جمله دره های فرعی منطقه طرقبه محسوب شده و یک فضای کاملا مجزای تفریحی را به وجود آورده است. مساحت چالیدره طرقبه 160 هکتار می باشد که دارای موقعیت خاص و ایده آل است. 32 هزار اصله درخت در فضای سبز آن کاشته شده است.

استقبال روز افزون بازدیدکنان از جاذبه های زیبای چالیدره مشهد زمینه را برای توسعه این منطقه فراهم نموده است. از آب دره چالیدره  طرقبه به منظور آبیاری باغ های اطراف استفاده می شود. جهت استراحت گردشگران مکان های زیبای آلاچیق و رستوران ساخته شده و ایجاد قایقرانی با امکانات قایق های پدالی، سواری، کایت و ماهیگیری در این مکان فراهم  شده است. هم چنین امکان تفریحی وسایل بازی برای کودکان ، غواصی و کشتی شناور پذیرایی وجود دارد.

آب سد خاکی و رسی چالی دره از طریق رودخانه جاغرق تامین می شود و چشم اندازهای زیبای طبیعی و وجود این آب باعث آب و هوای مطلوب منطقه شده است. سد چالیدره مشهد بر روی یکی از سرشاخه فصلی حوضه آبریز گلستان قرارگرفته و حوضه های آبریز فرعی آن رودخانه هریرود و کشف رود است و نوع سر ریز این حوضه ها اوجی با جریان می باشد. در شرق سد چالیدره طرقبه ، تپه های ماهوری و مناطق مسکونی به چشم می خورد.

در مجموعه توریستی چالیدره با توجه به گفته مسئولان، ترن کوهستان راه اندازی و به بهره برداری خواهد رسید.

نزدیک ترین شهر به منطقه چالیدره، شهر مقدس مشهد است. مجموعه تفریحی چالیدره مشهد برای استفاده عموم گردشگران آزاد می باشد و برای وسایل نقلیه مسافران و بازدیدکنندگان پارکینگی در نظر گرفته شده است.

به شما مسافران و گردشگران عزیز، صرف یک قوری چای در ارتفاع کوه های مجتمع گردشگری چالیدره طرقبه با چشم اندازی زیبا و خیره کننده را توصیه می نماییم.

منبع : نشاط آوران

طرقبه مشهد

منطقه طرقبه مشهد یکی از ناحیه های دشت توس با نام ترغبد در قرون اسلامی بوده است و به دلیل اینکه در مسیر کوهستانی و مال رو مشهد به نیشابور واقع بود در طی سده های اسلامی به صورت گذرگاه و گشت و گذار به حساب می آمد. ریشه طرقبه از نام ترغبد به معنی آبادی بزرگ گرفته شده است.

طرقبه از جمله ییلاق های کوهستانی اطراف شهر مشهد می باشد که در جنوب غربی این شهر و در مسیر جاده جاغرق قرار گرفته است. طرقبه از سمت غرب و شمال به ترتیب توسط کوه های بینالود و کوه تخت رستم احاطه شده است. در منطقه طرقبه مشهد باغ های فراوان و سرشار از میوه های گوناگون از جمله سیب و گیلاس وجود دارد و چشمه سارهای زیبا منظره تماشایی را به این منطقه ییلاقی بخشیده است. رودخانه های زیبا از کنار این منطقه گذشته و در فصل تابستان دارای آب و هوای مطبوع و لذت بخشی است. به دلیل اتصال داشتن دره سر سبز  و خرم طرقبه به مناطق ییلاقی دیگر و نزدیکی به شهر مقدس مشهد مورد توجه زائران و مردمان شهر بوده است. این تفرجگاه جاذبه گردشگری و سیاحتی را از جنبه توریستی فراهم کرده و نقش موثر و با اهمیتی را برای مردمان طرقبه و مشهد داشته است.

طرقبه بین دو گودی واقع شده که در سمت چپش رودخانه را شاهد و در طرف راست بازه زو به ارتفاع حدود 1433 متر از سطح دریا را نظاره گر هستیم.

امکانات و خدمات منطقه طرقبه شامل این موارد می باشد:

• پارک عمومی از جمله می توان به پارک پونه اشاره کرد که بازدید زیادی از آن صورت می گیرد.
• وجود رودخانه در اطراف پارک
• دوایر پست
• دوایر مخابرات
• جایگاه پمپ بنزین
• مسجد
• درمانگاه
• رستوران های متعدد در محیط طبیعی طرقبه
• فروشگاه های صنایع دستی
• دیگر امکانات رفاهی

علاوه بر داشتن این امکانات و شرایط آب و هوایی مساعد، وجود هتل بزرگ طرقبه بر جاذبه های دیدنی طرقبه اضافه شده است. در منطقه طرقبه مشهد صنایع چوبی به ویژه سبد بافی، لوخ بافی ، گلدوزی و قالیبافی صورت می گیرد و صنعت دست ساز خود را در اختیار مسافران و زائران قرار می دهند.

سبد حصیری طرقبه معروف به لوخ و قالی گلباقیان از شهرت مخصوصی برخوردار است. از غذاهای محلی این منطقه می توان به دیزی، فسنجان، قورمه و شیشلیک  اشاره نمود. هم چنین فالوده و بستنی طرقبه  هم زبانزد است.

منبع : نشاط آوران