این بنای تاریخی در دوره صفوی و در زمان شاهوردیخان آخرین اتابک لر ساخته شده است. مقبره شجاع الدین خورشید به مدت سی سال از آخر قرن پنجم تا اوایل قرن ششم هجری قمری بر ایالات لر فرمانروایی کرده است. این فرمانروا به خاطر عدالت و دادگستری اش باعث شده است که آرامگاه وی مورد احترام مردم و اهالی آنجا قرار گرفته است.
پلان مقبره شجاع الدین خورشید مستطیل شکل بوده و پلان داخلی آن هشت ضلعی و هر ضلع آن 2,5 متر می باشد. سبک معماری گنبد شجاع الدین خورشید از دو پوسته و مواد و مصالح آن سنگ، آجرملات، گچ، ماسه و آهک بوده است.
ارتفاع گنبد از سطح زمین 12 متر است و در وسط آن قبری است که بر روی آن صندوق چوبی کنده کاری شده قرار دارد.
بنابر این با توجه به مطالب ارائه شده می توان گفت که سرزمین لرستان دارای شرایط اقلیمی سازگاری بوده که سلسله های مختلفی از اواخر دوره پلاستوسن، دوران چهارم زمین شناسی در آن جا مستقر می شدند. از زمان های گذشته دور به برکت آب و هوای معتدل و خاک حاصلخیز گروه های انسانی زیادی در این استان زندگی می کردند و نشانه های آن را می توان در کرانه رودها، پناهگاه ها یا در غار های طبیعی لرستان کشف و مورد مطالعه قرار داد.
قدیمی ترین آثار زندگی این گروه های پراکنده انسانی در لرستان، در محلی به نام پل باریک در کرانه رودخانه سمیره جستجو کرد. قدمت این شواهد را بعضی پژوهشگران دوره آشولین حدود 800 هزار سال قبل تا یکصد هزار سال قبل و برخی قبل از آشولین می دانند.
این اثر به شماره 1920 مورخ 16/6/1376 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع : نشاط آوران
- ۹۵/۰۹/۲۸