معمار کلیسای مریم مقدس اردبیل شخصی بنام خاچاطور شهبازیان بوده است. در محوطه کلیسا گورهای ساخته شده از سنگ های معمولی و رسوبی قرار گرفته که بر رویشان صلیب هایی کنده شده مشاهده می شود.
درب چوبی که دارای تزئینات هندسی زیباست توسط خانواده میرزائیان و بخاطر یاد بود پدرشان گالوست که از ارامنه اردبیل بود به این کلیسا اهدا نمودند. بر روی این در عباراتی با خط ارمنی نوشته شده است. شکل کلی بنای کلیسای مریم مقدس اردبیل مستطیلی است. هم چنین طرح داخلی بنا مربع شکل است و دارای چهار درگاه بلند می باشد. بر روی بنا یک طاق جناغی است که بر روی آن نیز گنبدی آجری تعبیه شده است. برای تأمین نور کلیسای مریم مقدس پنجره هایی در بدنه دیوار قرار داده اند.
آخرین مراسم آیین ارمنی توسط کشیش وارطان ژاماگورسیان در کلیسا و به تاریخ 1944 میلادی اجرا گشته است. از این تاریخ به بعد به دلیل مهاجرت خانواده های ارمنی به دیگر نقاط کشور انجام مراسمات مذهبی کلیسا تعطیل گشت. هم اکنون کلیسای مردم مقدس اردبیل در حال ویرانی است، حمام و مدرسه کلیسا به طور کامل از بین رفته است. در سال از طرف شورای ارامنه آذربایجان، کلیسای مریم مقدس اردبیل در اختیار مدیریت میراث فرهنگی اردبیل برای تغییر کاربری از فضای آن قرار گرفت.
اگر چه شهر اردبیل به خاطر قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از دیر باز محل رفت و آمد بازرگانان و گردشگران زیادی از دین های گوناگون بوده اما ارتباط این شهر با دین مسیح به دوران های خیلی قبل بر می گردد. در کتاب ادعیه معروف ارامنه بنام هایسماوورک روایاتی درباره شهر اردبیل عنوان شده است. روایت اول درباره مرگ اسقف ایرانی به نام آبراهام و داستان دوم در مورد چگونگی به شهادت رساندن اسقف ایرانی به نام آنانیا بوده است.
منبع : نشاط آوران
- ۹۵/۰۸/۲۵