بزرگ ترین مجموعه تاریخی شیخ کلخوران، آرامگاه امین الدین جبرائیل است. مقبره شیخ جبرائیل از جمله بهترین نمونه مقابر معماری اسلامی ایران محسوب می شود که سادگی و موزون بودن اجزای آن و تزئین فوق العاده در سطوح داخلی این بنا، آن را در زمره شاهکارهای معماری دوره صفویه قرار داده است. این مقبره در محوطه وسیعی بنام باغ شیخ واقع شده و به شکل هشت ضلعی و با آجر، بنا شده است.
در مقبره شیخ امین الدین جبرائیل برجی قرار دارد که مشابه برج مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی است به همین دلیل احتمال می رود که برج در اوایل قرن هشتم هجری ایجاد شده اما اصل عمارت همزمان با بقعه صفی الدین بنا گشته است. طراحی و سبک نقاشی مقبره امین الدین جبرائیلی مربوط به دوره صفوی می باشد. گچبری های زیبا به همراه گل های شاه عباسی در سقف رواق بقعه به گونه ای صورت گرفته که آرامش معنوی را در محیط فراهم می نماید.
چوب جنگلی در درب ورودی بقعه به کار رفته و اشعاری برجسته در حواشی لنگه درب ها کار شده است. با توجه به باقیمانده اشعار که به خط نستعلیق نوشته شده تاریخ ساخت آن مربوط به 1030 هجری قمری بیان شده است. در قسمت بالای درب ورودی، تصویری از شیر و پلنگ به زنجیر، نقاشی شده که نشان از سبک منتسب به دوره صفوی و اوایل قرت یازدهم هجری است.
در جنوب شرقی بقعه شیخ جبرائیل، هفت قطعه سنگ پر نقش و نگار و به موازات هم قرار دارد که به نام هفت تنان کلخوران معروف می باشند.
تزئینات کاشی به شکل تلفیقی در بیرون بقعه صورت گرفته و سقف این بنای تاریخی مسطح مانند می باشد. هم چنین در ورودی بقعه ایوانی با تذهیب کاشی قرار دارد. در محوطه بقعه شیخ امین الدین جبرائیل گلکاری و تزئیناتی صورت گرفته که جلوه خاصی به این منطقه بخشیده است.
منبع : نشاط آوران
- ۹۵/۰۸/۲۴